Kültür Durağın ilk bölümüne Araştırmacı Yazar, Ömer Yaşar Özgödek konuk oldu. Programda Erzurumlulara has olan Dadaş kelimesini açıklandı. Programın başında Erzurum‘un çok önemli bir coğrafyaya hizmet ettiğini söyleyen Araştırmacı Yazar Ömer Yaşar Özgödek “Bu coğrafyaya dikkat edecek olursak Kafkas, Anadolu, Karadeniz, Akdeniz, Hazar Denizi, İran coğrafyasının buluştuğu bir kesişim noktasıdır. Tarihin en önemli İpek yolu, Baharat yolu ve Kürk yolu ticari yollarının geçtiği kavşak şehir konumundadır. Erzurum küresel kültür ile tarihi kadim medeniyetlerin tam buluşma noktasını teşkil ediyor. Bundan dolayı birçok özelliği içerisinde barındıran çok önemli bir coğrafyadır ”dedi.
Konuşmasının devamında Dadaşlık Kelimesinin ne anlama geldiğini açıklayan Özgödek, “Dadaş kelimesi Erzurum’un çok kuvvetli bir aidiyet duygusunu ifade etmektedir. Dadaşlık kelimesine, Kıpçak Türkçesindeki manası oba beyi, oğuz Türkçesinde ise ağabey, yiğit, büyük insan anlamlarına geliyor. Her iki şeyde baktığımız zaman büyüklük ifade etmektedir. Erzurum’da Dadaşlık tamamen şehrin, kendi o zamanki toplumsal yapısından kaynaklanan bir ocak ve kültür haline gelmiştir. Bu ocağın etkisinden dolayı şekillenmiş ve kalmıştır. Buradaki en önemli özelliği aile yapısı, mahalle, dergâh, medrese bütün bunlar Dadaşlığı şekillendiren önemli unsurlardır. Dadaşlık yiğitliğin, bilgeliğin kendine güvenen, başkalarının haklarına riayet gösteren, hakkaniyeti gösteren, şehre karşı sorumluluğu barındıran, kuvvetli bir karakter unsur olarak ortaya çıkıyor.
Erzurum, 1980’li yıllara kadar Dadaş yetiştiren bir şehirdi, 80’lerden sonra bu niteliğini yavaş yavaş kaybetmeye başladı. Şehrin yapısı değişmeye başladı. Mahalleler değişmeye başladı. Erzurum ‘da eskiden birçok mutasavvıf yetiştiren, bağrında barından insanlar vardı, artık bu zamanda bu kimlikteki insanların azaldığını görüyoruz. Dadaşlık insanın tarihin buluştuğu bir kimlik, bu kimlikten uzaklaşıyorlar. Bu konuda sosyolojik, kültürel halk bilim çalışmalarının yapılması lazım. Atatürk Üniversitesi ve Erzurum Teknik Üniversitesi Dadaşlık üzerine sistematik bir çalışma yapmamışlardır. Dadaşlık kelimesini geleceğe taşıyabilmemiz için bu bilimsel çalışmalara el atıp, bunu da şehircilik faaliyetleri içerisinde halka nasıl yansıtılabileceğini bulmak gerekir. Yeni baştan bir Dadaşlık tanımının yapılması lazım. Özelikle Dadaşlığı olumsuz olarak etkileyen süreç ev sahipleri ve bazı esnafların öğrencilere sergilemiş olduğu tavır. Ciddi olarak dadaşlara olumsuz bir şekilde yansıdı. Dadaş doğru, dürüst babacan insan değilmiş, Erzurumlu esnaf bize böyle davrandı gibi şikâyetlerle karşılaştık. Bu tür davranışlar konusunda bilinçlendirme yapılması gerekir. Dadaş ifadesini kullanan kişilerin dadaşlık kavramına uygun bir şekilde davrana bilme durumunu aşmamız gerekiyor” açıklamalarında bulundu.
